Twee markante vrouwen in de Heer
Binnen één week tijd overleden twee markante vrouwen, beiden 37 jaar oud. De berichten van hun overlijden op 4 en 6 mei jl. troffen me. Niet alleen omdat over beiden op dezelfde dag een artikel in de krant (ND) verscheen, maar vooral om wie ze waren en wat van beiden getuigd werd.
Op 4 mei overleed Rachel Held Evans. Ik kende haar slechts ‘van Twitter’. Dat sociale medium gebruik ik vooral om interessante mensen te vinden en te volgen. Zij wekte met haar tweets mijn belangstelling, en via haar tweets las ik soms haar blogs. Wat me trof was haar oprechtheid en eerlijke manier van zoeken. Eigenlijk was haar zoektocht één grote aanklacht tegen een christengemeenschap van weters, die hun standpunten de wereld in toeteren. Zij keerde zich af van het rauwe evangelicalisme in Amerika, dat niet slechts conservatief maar vooral onbarmhartig is. Zoals veel conservatisme is het vooral dom en oppervlakkig, men leeft bij oneliners en heldere zwart-wit-stellingen. Voor jezelf prettig, maar voor mensen die anders denken en zijn dodelijk.
Rachel Held Evans zocht haar leven lang naar een kerk waarin ruimte is. Je mag ook vragen stellen, twijfels hebben. En vooral: spreek niet paradijselijk over de kerk, maar zeg gewoon eerlijk dat we een gemeenschap zijn van mensen die slechts proberen om hooguit iets waar te maken van wat Jezus liet zien. Ik denk dat vooral dat element mij raakte. Wat spreken we vaak verheven over ‘onze kerk’. Dat is gevaarlijk, omdat je daarmee een hypocriete sfeer creëert van onechtheid en schone schijn. Vooral mensen die verwond zijn geraakt in het leven voelen zich daardoor miskend en afgewezen. Hun pijn wordt ontkend of weggepoetst onder mooie woorden. Terwijl ze enkel behoefte hebben aan de erkenning dat je leven soms gewoon in puin ligt. En dat hooguit een straaltje licht van Gods liefde daar in schijnt, zodat je de hoop niet verliest.
Rachel Held Evans sprak en schreef over een eerlijke kerk, een gemeenschap van mensen die hun falen en tekorten erkennen en niet onder mooie woorden en succesverhalen toedekken. Zij zocht een gemeenschap waarin mensen die anders zijn zich veilig kunnen gaan voelen. Niet omdat het allemaal zo liefdevol is, maar omdat ze er mogen zijn zonder oordeel. Heeft Jezus Rachel thuisgehaald omdat ze zo op hem is gaan lijken…? Omdat ze zijn Verhaal echt snapte…?
Die andere vrouw is Kinga Bán. Ik wist nooit veel over haar, eigenlijk niet meer dan dit artikeltje in het ND, dat ik las bij haar overlijden. Ik had van haar gehoord, ook van haar ziekte en ooit eerder gelezen over haar standvastige geloof midden in haar dodelijke ziekte. Ook had ik haar vaak gehoord, op cd’s van Sela, een prachtige heldere stem, iemand die weet wat muziek is. Muzikaal ben ik nogal kritisch, maar haar zang en muziek hadden duidelijk niveau. En uiteraard de teksten, die een spaatje dieper gaan dan het gemiddelde Opwekkingslied, omdat je voelt dat de echte werkelijkheid van het leven niet ontkend wordt met mooie woorden maar benoemd wordt en een plek krijgt in het volle licht.
Ook deze vrouw laat een indrukwekkende erfenis na. Niet alleen vanwege haar moed en geloofsvertrouwen in haar ziekzijn. Maar zeker ook vanwege haar visie op lofprijzing en je gaven wijden aan de Heer. Haar gereformeerde roots verloochenden zich niet, ze zocht naar liederen die in echte kerken te zingen zijn. Ook daarin herken ik die zelfde overtuiging, dat je het leven niet mooier moet poetsen dan het is. Pijn en teleurstelling zijn er, maar in dat alles schijnt Gods zon. Over dat alles straalt zijn licht. Door dat alles openbaart hij zijn liefde.
Twee vrouwen die op Jezus leken. Dat het vrouwen zijn, zegt mij ook iets. Mannen zijn vaak weters, vrouwen zijn vaak eerlijk over hun twijfels en vragen. Mannen geven vaak hun zwakte niet openlijk toe, veel vrouwen erkennen hun fouten. In een wereld en kerk waarin vrouwen nog altijd hun plek door mannen toegewezen krijgen, zijn beiden ontwapenend als Debora’s. Ik ben ook vaak zo’n mannetje die graag toetert, en om erkenning roept. Ik ben jaloers op zo’n vrouw, die onbevangen haar hart laat zien. Dat maakt meer indruk op wie God zoekt dan stoere standpunten en doortastende autoriteit. Want je ziet dan Jezus zelf. Wat een voorrecht als je zo mag getuigen! En nu kennen, “van aangezicht tot aangezicht”, tot in alle eeuwigheid. Dat wij hen beiden mogen navolgen.
