Christenvervolging

(naar aanleiding van de Ranglijst Christenvervolging 2014 gepubliceerd door Open Doors)

John Piper begint zijn boek Spectaculaire zonden met de opmerking, dat westerse christenen leven op een vulkaan die op uitbarsten staat. Christenen in het Westen worden vertroeteld. We hebben niet veel te lijden om ons volgen van Christus. En dus zoeken we in de Bijbel niet naar de bewijzen van Jezus’ overwinning over lijden en het rijk van de antichrist, maar zijn we wanhopig op zoek naar steeds meer happiness en feelgood-middelen. Geloven lijkt bij ons vooral bedoeld te zijn om troost te vinden en hulp om onze problemen het hoofd te bieden. Maar dat is verwennerij, zegt Piper, en leven op de rand van de afgrond. Daarmee lijkt hij te zeggen: onwetend zijn we op weg naar één grote ramp. Zijn wij daar op voorbereid?

Dit las ik in de week waarin weer de wereldranglijst gepubliceerd werd van landen waarin de christenen vervolgd worden. Het zal niet verrassen: Noord-Korea bovenaan. Direct daaronder Somalië, Syrië, Irak, Afghanistan, Saoedi-Arabië, Malediven, Pakistan, Iran, Jemen. Daarna volgt een aantal Afrikaanse landen: Soedan, Eritrea, Libië en Nigeria. Opvallend veel dus in de ‘islamitische wereld’. Ook veel in landen waarin sprake is van oorlog en van regeringen die geen enkele greep lijken te hebben op de situatie in hun land.

In diezelfde week viel me ook het commentaar daarop vanuit de PKN op. In zijn Commentaar bij de tijd (pkn.nl) schrijft Arjan Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk, dat er bij afgevaardigden in de Raad van Kerken vaak een taboe bestaat op het gebruik van het woord christenvervolging. Het blijkt voor velen een “ongemakkelijk woord”. Dat zou twee oorzaken hebben: christenen generen zich om op te komen voor de eigen geloofsgenoten, dat lijkt zo “partijdig”. En een  tweede oorzaak: we willen ons niet scharen in de gelederen van islamofoben. Maar taboes zijn er om te doorbreken, dus (zo schrijft Plaisier) wordt het tijd dat te doen.

Toch valt me dan op, hoe hij vervolgens zich naar alle kanten toe probeert in te dekken. Niet alleen christenen worden vervolgd, schrijft hij. Zeker, als we kijken naar de mensenrechten, dan zijn er heel wat landen waar daar nogal wat aan mankeert. Honderdduizenden worden gediscrimineerd, niet alleen om geloof, maar ook om hun ras of etniciteit, of om hun seksuele geaardheid. Homo’s zijn in tal van landen niet veilig. Onlangs zagen we bij Knevel & van den Brink een afschuwelijk filmpje over de gewelddadige acties van de Russische homohater Maxim Martsinskevich. Kennelijk kan hij ongestraft en zelfs door velen bewonderd zijn gang gaan met het vernederen en mishandelen van homoseksuele mannen. Dit is maar één voorbeeld van wat homo’s moeten verduren, maar ook in landen als Iran zijn ze hun leven niet zeker. Als we protesteren tegen geloofsvervolging, mogen we ook niet zwijgen over dit soort gruwelijkheden. Eens dus met Plaisier, dat christenvervolging ons hiervoor nooit de ogen mag doen sluiten! Juist christenen zullen zich dienen te verzetten tegen alles wat in de wereld onrecht is.

Vervolgens maakt Plaisier nog een beweging: vergeet niet, zegt hij, ook vele moslims zetten zich in voor de bescherming van christenen. En ook in ons land zijn er vele moslims die openlijk opkomen voor geloofsvrijheid. En verder moeten ook christenen zichzelf eerlijk bevragen: hoe kan het dat geloof zich nog zo vaak verbindt met geweld? En Wilders’ acties tegen moslims blijven smakeloos en bevorderen de polarisatie in de samenleving.

Allemaal waar. Toch ontkracht Plaisier naar mijn smaak daarmee toch de kern van zijn verhaal. Alle nuanceringen zijn uiteraard prima. Onrecht is onrecht, of het nu tegen christenen gericht is of tegen andere minderheden. Maar ik heb er zelf niet zoveel moeite mee om toch te spreken van wereldwijd onrecht juist tegen christenen. In het hart van zijn commentaar schrijft Plaisier ook open en eerlijk: “wel worden christenen het meest vervolgd”. Dat is dus gewoon een feit dat niet te negeren valt.

Ik ben van mening, dat wij als christenen juist veel te weinig aandacht hebben voor dit wereldwijde onrecht. Ik ben ook niet bevreesd daarmee de indruk te wekken dat ik uitsluitend opkom voor ‘onze eigen mensen’. Dat is gewoon niet zo, want het gaat mij tegelijk om onrecht tegen alle minderheden. Dat echter juist christenen wereldwijd vaak slachtoffer daarvan zijn, daarover mogen we best onze stem verheffen. Op twee manieren.

In de eerste plaats richting onszelf. En nu kom ik terug op wat Piper schrijft. Hij signaleert een enorme blinde vlek bij westerse gelovigen. We zijn zo in de watten gelegd in de democratisch geregeerde wereld, dat godsdienstvrijheid voor ons helemaal geen issue meer is. Onze belangstelling als gelovigen heeft zich zo inderdaad verlegd. In plaats van bezig te zijn met de strijd die verbonden is met de komst van Gods koninkrijk in de wereld, zoeken we heil en heling, troost en comfort. De Bijbel is een bron geworden voor persoonlijk geluk en spirituele wellness. We organiseren christelijke mannendagen of -seminars, over christelijk leiderschap, over vader en echtgenoot zijn. Er zijn vrouwenbijeenkomsten over schoonheid, omgaan met je lijf en gezondheid, het ontwikkelen van je creativiteit. Allemaal prachtig, maar zou dat nu echt de kern van het geloof zijn, het hart van de christelijke boodschap?

Piper waarschuwt: de komst van Gods rijk gaat gepaard met vervolging. Het beest van Openbaring 13 zal opstaan en de hoer van Babylon zal dronken worden van het bloed van de heiligen (Openbaring 17). Deze gebeurtenissen moeten we maar niet verplaatsen naar een tijd die ooit nog eens komt. Want Gods koninkrijk is ook, dat je kleur bekent als christen hier en nu. Waar is de strijdende kerk, waar zie je dat de prediking van de overwinning van Jezus Christus de kerk inspireert en drijft? Nee, we hebben ons rustig naar een uithoekje van de samenleving laten dringen en we voelen ons in dat uithoekje best prettig. Als we daar maar lekker ons eigen dingetje kunnen blijven doen.

En in de tweede plaats wil ik de christenvervolging naar voren halen richting de samenleving en de politiek. Wat we nu zien is een groeiende intolerantie tegenover buitenlanders en in het algemeen tegenover mensen die ‘anders’ zijn. Geluiden en acties als die van Wilders worden breed gedragen, in sommige andere West-Europese landen wordt het ‘eigen land eerst’ geluid steeds onbeschaamder en harder. Regeringsleiders gaan daar steeds meer rekening mee houden en praten het ressentiment in de samenleving steeds meer naar de mond. Een verontrustende ontwikkeling, want het vertaalt zich in beleid waarmee heersende politici verwoed pogen het volk te paaien. Per slot van rekening willen ze ook de volgende verkiezingen weer winnen en op het pluche blijven zitten. En daarom zijn uitgeprocedeerde asielzoekers nu illegalen en worden ze tot criminelen verklaard. We willen niet meer horen dat ze niet terug kunnen, nee, ze willen niet. Van de honderdduizenden Syrische vluchtelingen laat ons land er een schamel aantal van 250 toe, terwijl we moord en brand schreeuwen over het schrikbewind van Assad. Wat een hypocrisie, wat een onrecht!

En wat de christenen betreft: landen waar ze evident niet veilig zijn worden door onze regering gewoon aangemerkt als landen waar je als vluchteling maar gewoon weer naar terug moet keren. Dan belijd je je geloof toch gewoon niet zo openlijk? Intussen doen we onze oren dicht voor berichten over al die voorgangers van christelijke gemeenten in Iran, die vastzitten, geslagen, geschopt en soms gedood worden. Nee, het moesten eens homo’s zijn, die getreiterd worden! Dan gaan onze grenzen royaal open. Wat een onrecht!

Ik ben niet bang om openlijk een protest te laten horen over christenvervolgingen. Ook omdat ik meen dat kerken en christenen even hard moeten protesteren tegen elk ander onrecht in de wereld. Homo- en xenofobie en -haat zijn voor ons als christenen net zo min ooit acceptabel. En we zullen er net zo hard onze stem tegen moeten verheffen. Mijn slotwoord is: onrecht is onrecht. De God van de Bijbel is een God die onrecht haat. Hij stuurde zijn profeten toen en nu om dat aan de kaak te stellen. Hij zegt: handen af van iedere mens, die geschapen is naar mijn beeld!